Item: Zelfdoen en capaciteit bij huishoudelijke activiteiten (IADL)

Sectie: Algemeen dagelijks functioneren	Item: Zelfdoen en capaciteit bij huishoudelijke activiteiten (IADL)	Item: Zelfdoen bij Activiteiten van het Dagelijks Leven (ADL)
Terug naar sectie Algemeen dagelijks functioneren Terug naar overzichtspagina Secties en Vragen

Bedoeling

Het onderzoeken van gebieden van functioneren die het vaakst met zelfstandig wonen worden in verband worden gebracht.

Definities

a. Maaltijdbereiding

Hoe maaltijden worden bereid (bijv., planning, koken, ingrediënten bijeenbrengen, voedsel opdienen en bestek neerleggen).

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

CAP: IADL CAP: Kans opname instelling CAP: Mantelzorg Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit Zorgzwaarte

b. Normaal huishoudelijk werk

Hoe normaal werk in het huishouden wordt uitgevoerd (bijv., afwassen, stofzuigen, het bed opmaken, opruimen, de was doen).

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

CAP: IADL CAP: Mantelzorg Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit

c. Met geld omgaan

Hoe worden rekeningen betaald, hoe wordt nagegaan of voldoende geld op de rekening staat, of huishoudelijke uitgaven kloppen, of overschrijvingen juist zijn.

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit

d. Geneesmiddelenbeheer

Hoe geneesmiddelen worden beheerd (bijv., herinneren geneesmiddelen te nemen, flesjes openen, de juiste dosering nemen, injecties geven, zalf opbrengen).

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit Zorgzwaarte

e. Telefoongebruik

Hoe wordt gebeld of ontvangen (met hulpmiddelen zoals extra grote nummers op telefoon, versterkt geluid indien nodig).

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit Zorgzwaarte

f. Traplopen

Hoe een trap (12-14 treden) wordt op- en afgelopen.

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

CAP: Thuisomgeving CAP: Lichaamsbeweging Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit

g. Boodschappen doen

Hoe boodschappen worden gedaan voor voedsel en huishoudelijke artikelen (bijv., keuzes maken, met geld betalen). – EXCLUSIEF VERVOER-

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

CAP: IADL CAP: Kans opname instelling CAP: Mantelzorg Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit

h. Vervoer

Hoe men met het openbaar vervoer reist (uitzoeken, kaartje kopen) of zelf rijdt, ook uit huis komen, in- en uitstappen.

Gebruik van deze vraag in uitkomsten en rapportages

De beantwoording van deze vraag wordt in de volgende rapportages en uitkomsten gebruikt:

CAP: IADL CAP: Mantelzorg Schaal: IADL Performance Schaal: IADL Capaciteit

Proces

De cliënt wordt direct over het zelfdoen van normale activiteiten in het huis of in de wijk in de laatste drie dagen bevraagd. U kunt ook met familieleden praten als die beschikbaar zijn. U moet ook uw eigen observaties gebruiken als u informatie verzamelt.

Codering

Let op: elk item heeft twee codes; code A en code B.

Code A: IADL-Zelfdoen

Routine activiteiten in de laatste 3 dagen

Code B: IADL-Capaciteit (zelf kunnen doen)

Gebaseerd op vermoedelijk vermogen om de activiteit zo zelfstandig als mogelijk uit te voeren. Vraag degenen die bij activiteiten betrokken zijn hoe moeilijk het is (of zou zijn) voor de cliënt om de activiteit geheel zelf te doen. Let op: dit kan een oordeel geheel voor rekening van beoordelaar zijn omdat de cliënt wellicht nooit deze activiteit heeft gedaan (bijv., heeft nooit zelf een maaltijd bereid).

De scoreniveau's voor deze items zijn als volgt:

0. Zelfstandig — Geen hulp, gereedzetten of toezicht in de periode
1. Slechts gereedzetten
2. Toezicht — Toezicht of aanwijzingen
3. Beperkte hulp — Hulp bij sommige gelegenheden
4. Uitgebreide hulp — Hulp bij de gehele taak, maar voert 50% of meer van de taken zelf uit
5. Maximale hulp – Hulp bij de gehele taak, maar voert minder dan 50% van de taken uit
6. Totale afhankelijkheid — Alle activiteiten worden altijd door anderen uitgevoerd.

8. Activiteit heeft zich niet voorgedaan – Gedurende de gehele periode.

Sommige cliënten voeren een activiteit niet uit omdat ze de vaardigheid niet hebben of omdat ze er geen ervaring mee hebben (vroeger deden ze dat ook niet). Ze zouden evenwel in staat zijn om de activiteit uit te voeren wanneer ze de kans zouden hebben of wanneer ze de nodige opleiding/les zouden krijgen. Het is daarom belangrijk om een onderscheid te maken tussen de fysieke capaciteiten van iemand en het feit dat hij of zij iets niet doet omwille van redenen die niets te maken hebben met gezondheidsproblemen. Sommige mannen hebben bijvoorbeeld nooit geleerd om te koken en sommige vrouwen hebben zich nooit met financiële zaken bezig gehouden. De cliënt kan sommige activiteiten ook af en toe onafhankelijk uitvoeren en af en toe kan diezelfde persoon voor diezelfde activiteit hulp nodig hebben. Bepaal eerst of de persoon effectief de taak uitvoerde. Zoniet, evalueer dan of de persoon in staat is om de activiteit uit te voeren.

Voorbeelden

Voorbeeld 1 Mevrouw Q. doet zelf geen boodschappen. Haar dochter bezoekt haar elke zondag, krijgt dan een boodschappenlijstje mee van haar moeder en doet de boodschappen. Mevrouw Q apprecieert de hulp van haar dochter, maar denkt dat ze de boodschappen ook gewoon zelf zou kunnen doen. Code: Boodschappen doen: Zelfdoen = 6; Zelf kunnen doen = 0.

Voorbeeld 2: gesprek tussen beoordelaar en cliënt Beoordelaar: Maakt u uw eigen maaltijden klaar? (Bijvoorbeeld, plant u wat u gaat eten, verzamelt u de ingrediënten, kookt u en zet u de tafel?) Cliënt: Neen, dat kan ik niet. Beoordelaar: Wie zorgt voor uw ontbijt? Cliënt: Ik maak mezelf wat cornflakes of muesli met melk. Beoordelaar: En uw middageten? Cliënt: Ik krijg vijf keer per week eten van de maaltijdbedeling van het OCMW. Beoordelaar: En wat gebeurt er dan tijdens de weekends? Cliënt: Er blijft genoeg over om in de magnetron op te warmen. Of mijn buren of familie brengen me iets... Beoordelaar: Wie maakt het avondeten klaar? Cliënt: Ik maak iets kleins, een snack. Of de huishoudhulp maakt iets klaar en dan warm ik dat later op. Beoordelaar: Zou u zelf in staat zijn om voor uw maaltijden te zorgen zonder die hulp? Cliënt: Ik zou alleen iets kouds kunnen klaarmaken. Mijn evenwicht is te slecht om te koken aan een fornuis. Code: Maaltijdbereiding Zelfdoen = 5 (Maximale hulp); Maaltijdbereiding, Zelf kunnen doen = 4 (Uitgebreide hulp)

Voorbeeld 3: gesprek tussen beoordelaar en cliënt Beoordelaar: Maakt u uw eigen maaltijden klaar? Cliënt: Neen, dat doet mijn vrouw. Beoordelaar: Gebeurt het dat u uw eigen ontbijt klaarmaakt? Cliënt: Neen, zij geeft mij elke morgen cornflakes of muesli met melk, fruit en koffie. Beoordelaar: Gebeurt het dat u uw eigen middagmaal klaarmaakt? Cliënt: Soms is mijn vrouw niet thuis. Beoordelaar: Is dat de laatste drie dagen gebeurd? Cliënt: Neen. Beoordelaar: Dus, als ik het goed begrijp, zorgt zij voor de belangrijkste maaltijden en het koken? Cliënt: Ja. Beoordelaar: Zou u zelf kunnen koken als het moest? Cliënt: Ja, niet zo goed als mijn vrouw, zij is een echte keukenprinses, maar ik zou mijn plan kunnen trekken. Code: Maaltijdbereiding Zelfdoen = 6 (Totale afhankelijkheid); Maaltijdbereiding, Zelf kunnen doen = 0 (Zelfstandig)

Andere voorbeelden IADL: Voorbeeld Code voor zelfdoen (A) Code voor zelf kunnen doen - Capaciteit (B) Mevr. Y. heeft gedurende de laatste drie dagen zelf geen maaltijd klaargemaakt. Haar dochter is op bezoek en zij kookt. Mevr. Y. vertelt je dat ze ook zelf haar eten kan klaarmaken. Gedurende de laatste drie dagen heeft de dochter van mevr. Y. de maaltijden bereid. Code = 6, Totale afhankelijkheid De cliënt zegt gewoonlijk zelf haar maaltijden klaar te maken. Code = 0, Zelfstandig De nicht van Mr. D. helpt hem met zijn financiën, zoals het betalen van rekeningen en het controleren van zijn bankrekeningen. Mr. D. en zijn nicht doen dit samen. Mr. D. haalt de rekening uit en ook zijn overschrijvingsformulieren en rekeningnummers. De nicht vult de formulieren in en zorgt dat ze in de bank geraken. Zij doet ook de nodige bezoeken aan de bank. Deze regeling bevalt Mr. D. omdat hij het gevoel heeft dat hij dat niet zelf zou kunnen. Gedurende de laatste drie dagen heeft Mr. D. geen financiële activiteiten uitgevoerd. Gedurende de laatste drie dagen heeft Mr. D. geen financiële activiteit uitgevoerd. Code = 8, Activiteit heeft zich niet voorgedaan De nicht van Mr. D. helpt hem met zijn financiën. Ze doet meer dan 50% van de taken. Code = 5, Maximale hulp Juffrouw A. krijgt elke week bezoek van een verpleegkundige. De verpleegkundige legt de medicatie voor 7 dagen klaar in een speciale pillendoos. Een familielid zorgt dat de voorgeschreven medicatie afgehaald wordt bij de apotheek. Juffrouw A. denkt er wel zelf aan om elke dag haar medicatie te nemen. De verpleegkundige heeft drie dagen geleden de pillendoos gevuld. Juffrouw A. heeft het moeilijk om haar medicatie correct in te nemen als haar pillendoos niet gevuld klaar staat. Het enige wat Juffrouw A. doet, is het nemen van de medicatie uit de pillendoos en ze op het juiste tijdstip in te nemen. De verpleegkundige doet > 50% van het geneesmiddelenbeheer. Code = 5, Maximale hulp Er is geen verschil tussen wat Juffrouw A. doet en wat ze kan doen. Code = 5, Maximale hulp